Behandeling
Güldner, Wippo, Tesselaar en Erkelens ontwikkelden in 2003 een behandelprotocol waarin een stapsgewijze en systematische bekrachtiging van het gewenste spreekgedrag kenmerkend is voor een effectieve interventie in de behandeling van selectief mutisme. Het hanteren van technieken als shaping en fading zijn in hun protocol, naast modeling, de centrale ingrediënten.
Ze gebruiken deze technieken niet alleen omdat ze in schoolsituaties goed blijken te werken maar omdat ze de mening zijn toegedaan dat selectiefmutisme het best behandeld kan worden daar waar het zich voordoet en dat is in de meeste gevallen op school. Bovendien bevordert de behandeling op school de generalisatie van het spreekgedrag van de ene naar de andere situatie, doordat de individuele behandeling in een aparte ruimte op school een vervolg heeft in de klas. (Güldner & Wippo, 2003; Wippo & Güldner, 2003).
Een belangrijk verschil met andere behandelprotocollen is dat er geen expliciete aandacht besteed wordt aan het aanleren of vergroten van sociale vaardigheden. De ontwikkelaars gaan ervan uit dat deze vaardigheden impliciet versterkt worden naarmate de verbale communicatie bij het kind toeneemt in situaties waar het tot dan toe zweeg. De onderzoekers richten zich uitsluitend op het verminderen van de angst voor het spreken en het stimuleren van het spreken.
Dit proces is opgebouwd met kleine stapjes, van blazen tot geluid, van woorden benoemen tot zelfstandig praten.
Tabel 1 laat de behandelstappen zien die, afhankelijk van de vorderingen van het kind, elk een of meer sessies in beslag kunnen nemen. Elke stap wordt gedurende de behandelsessie herhaaldelijk geoefend en de voorgaande stappen worden kort herhaald. De behandelaar bekrachtigt elk gedrag dat in de richting wijst van het gewenste doelgedrag, bijvoorbeeld uitblazen van een kaars (shaping). De 'Oefenfase' is bedoeld om het spreekgedrag verder te intensiveren. De behandeling wordt beëindigd als het kind zowel in individueel contact met kinderen en leerkracht, alsook in groepsgesprekken kan spreken.
De behandeling vindt wekelijks op school plaats, in een andere ruimte dan de klas. Parallel aan de individuele behandeling werkt de leerkracht als cotherapeut met het kind in de klas. Voorafgaand aan de behandeling krijgt de leerkracht uitleg over selectief mutisme en over differentiële bekrachtiging; ook de mogelijkheid van een tijdelijke terugval wordt besproken.
Vanaf het begin van de behandeling mogen andere kinderen niet meer voor het selectief mutistische kind praten. Na elke individuele behandelingssessie worden de vorderingen besproken samen met het kind en de leerkracht en worden afspraken gemaakt met betrekking tot het spreekgedrag van het kind in de klas. Een belangrijk hulpmiddel daarbij is het stickerbeloningssysteem. De stickers die het kind tijdens de individuele
behandeling verdient, worden in dit beloningssysteem opgenomen. De beloningslijst wordt door de leerkracht in overleg met het kind samengesteld.
Tabel 2 laat de behandelstappen zien die in de klas worden toegepast. De 'Oefenfase' is evenals bij de individuele behandeling bedoeld om het spreekgedrag te intensiveren.
Ze gebruiken deze technieken niet alleen omdat ze in schoolsituaties goed blijken te werken maar omdat ze de mening zijn toegedaan dat selectiefmutisme het best behandeld kan worden daar waar het zich voordoet en dat is in de meeste gevallen op school. Bovendien bevordert de behandeling op school de generalisatie van het spreekgedrag van de ene naar de andere situatie, doordat de individuele behandeling in een aparte ruimte op school een vervolg heeft in de klas. (Güldner & Wippo, 2003; Wippo & Güldner, 2003).
Een belangrijk verschil met andere behandelprotocollen is dat er geen expliciete aandacht besteed wordt aan het aanleren of vergroten van sociale vaardigheden. De ontwikkelaars gaan ervan uit dat deze vaardigheden impliciet versterkt worden naarmate de verbale communicatie bij het kind toeneemt in situaties waar het tot dan toe zweeg. De onderzoekers richten zich uitsluitend op het verminderen van de angst voor het spreken en het stimuleren van het spreken.
Dit proces is opgebouwd met kleine stapjes, van blazen tot geluid, van woorden benoemen tot zelfstandig praten.
Tabel 1 laat de behandelstappen zien die, afhankelijk van de vorderingen van het kind, elk een of meer sessies in beslag kunnen nemen. Elke stap wordt gedurende de behandelsessie herhaaldelijk geoefend en de voorgaande stappen worden kort herhaald. De behandelaar bekrachtigt elk gedrag dat in de richting wijst van het gewenste doelgedrag, bijvoorbeeld uitblazen van een kaars (shaping). De 'Oefenfase' is bedoeld om het spreekgedrag verder te intensiveren. De behandeling wordt beëindigd als het kind zowel in individueel contact met kinderen en leerkracht, alsook in groepsgesprekken kan spreken.
De behandeling vindt wekelijks op school plaats, in een andere ruimte dan de klas. Parallel aan de individuele behandeling werkt de leerkracht als cotherapeut met het kind in de klas. Voorafgaand aan de behandeling krijgt de leerkracht uitleg over selectief mutisme en over differentiële bekrachtiging; ook de mogelijkheid van een tijdelijke terugval wordt besproken.
Vanaf het begin van de behandeling mogen andere kinderen niet meer voor het selectief mutistische kind praten. Na elke individuele behandelingssessie worden de vorderingen besproken samen met het kind en de leerkracht en worden afspraken gemaakt met betrekking tot het spreekgedrag van het kind in de klas. Een belangrijk hulpmiddel daarbij is het stickerbeloningssysteem. De stickers die het kind tijdens de individuele
behandeling verdient, worden in dit beloningssysteem opgenomen. De beloningslijst wordt door de leerkracht in overleg met het kind samengesteld.
Tabel 2 laat de behandelstappen zien die in de klas worden toegepast. De 'Oefenfase' is evenals bij de individuele behandeling bedoeld om het spreekgedrag te intensiveren.
Tabel 1 Behandelstappen in de individuele behandeling | |
File Size: | 11 kb |
File Type: | docx |
Tabel 2 behandelstappen in de klas | |
File Size: | 11 kb |
File Type: | docx |